Je kent het wel: die golf van intense warmte die je plotseling voelt in de sauna. Die extra prikkel komt vaak van een ‘opgieting’, een ritueel dat de sauna-ervaring compleet maakt. In het Duits heet dit een ‘Aufguss’. Een goede opgieting is meer dan alleen water op de kachel gooien. Het is een ritueel met een vaste opbouw. We leggen je hier uit hoe het precies werkt, wat je kunt verwachten en hoe je er het meeste uithaalt, of je nu een openbare sauna bezoekt of er zelf een thuis hebt.
Wat is een sauna opgieting?
Een opgieting is een ritueel waarbij een saunameester water, vermengd met etherische oliën, op de hete stenen van de saunakachel giet. Het water verdampt onmiddellijk, waardoor de luchtvochtigheid in de sauna sterk stijgt.
Hierdoor voelt de sauna plotseling veel warmer aan, ook al verandert de luchttemperatuur niet. Dit komt door de waterdamp die op je huid condenseert. Je lichaam ervaart de warmte van deze condensatie als een intense prikkel. Het is een effect dat de sauna-ervaring een extra dimensie geeft.
De term ‘Aufguss’ wordt ook vaak gebruikt, met name in wellnesscentra. Het betekent letterlijk ‘opgieting’ en verwijst naar precies hetzelfde ritueel.
Het opgieting ritueel: stap voor stap
- Voorbereiding: kom tot rust - Neem voordat de opgieting begint een warme douche en droog je goed af. Een droge huid zweet makkelijker. Ga op tijd de saunacabine in en kies een plek. Weet je niet goed waar je moet zitten? Op de lagere bankjes is de temperatuur iets milder. Ideaal voor een eerste keer.
- De eerste ronde - de saunameester giet water met de oliën op de hete saunakachel. De hete stoom die vrijkomt, verspreidt hij door de cabine met een handdoek of waaier. Deze wappertechnieken, vaak op het ritme van muziek, zorgen ervoor dat de gevoelstemperatuur flink stijgt.
- Pauze: even ademhalen - Na elke ronde gaat de deur van de sauna kort open. Dit is het moment om de cabine te verlaten als de hitte te intens wordt. Luister altijd naar je lichaam; dat is het allerbelangrijkste. Niemand kijkt ervan op als je eerder stopt.
- Volgende rondes: de opbouw - Een opgieting bestaat meestal uit twee of drie rondes. Elke ronde wordt de ervaring iets intenser. De saunameester kan andere geuren gebruiken of de warmte met krachtigere wappertechnieken verder opbouwen.
- Afsluiting: rustig afkoelen - Na de laatste ronde is het ritueel voorbij. Verlaat daarna rustig de sauna en begin aan je afkoeling. Neem de tijd om je lichaam weer op een normale temperatuur te laten komen.
De voordelen van een opgieting
Een opgieting gaat verder dan water op hete stenen. Het ritueel verhoogt in één keer de luchtvochtigheid, waardoor je bloedsomloop sneller gaat werken en je poriën wijd openstaan. Je zweet meer en dat ondersteunt het reinigen van je huid. Het bekende warmte-effect van de sauna wordt hierdoor intensiever.
Ook mentaal merk je het verschil. De hitte en de geuren trekken je aandacht naar het moment zelf. Je ademhaling wordt rustiger en dagelijkse gedachten zakken weg. Etherische oliën helpen daarbij. Eucalyptus opent je luchtwegen en lavendel brengt juist ontspanning. Zo stap je fysiek schoon én mentaal opgelucht weer naar buiten.
Leestip: welke accessoires heb je nodig in een sauna?
Praktische tips voor je eerste opgieting
- Drink vooraf genoeg water. Je gaat veel zweten, dus je lichaam heeft vocht nodig. Ga niet met een volle maag de sauna in; een lichte maaltijd kan wel.
- Kies een plek op een lage bank. De hitte stijgt op, dus onderin is de temperatuur het mildst. Voelt het goed? Dan kun je altijd een bankje hoger gaan zitten.
- Wees stil tijdens de sessie. Een opgieting is een ritueel van rust en concentratie. Praten verstoort de ervaring voor jezelf en anderen. Dit is een belangrijk onderdeel van de sauna etiquette.
- Luister naar je lichaam. Voel je je niet prettig of wordt de hitte te intens? Je mag de saunacabine altijd verlaten. Doe dit bij voorkeur rustig tussen de opgietrondes door, zodat je de sessie zo min mogelijk stoort. Jouw welzijn staat voorop.
Goed afkoelen na de sessie is cruciaal
De hitte van de sauna is maar de helft van het werk. Een goede cooling down na de opgieting is net zo belangrijk voor het effect op je lichaam. Door de wisseling van warm naar koud train je je bloedvaten. In de warmte zetten ze uit, in de kou krimpen ze weer. Dit houdt ze soepel en verbetert de bloedsomloop.
Een juiste afkoeling doe je in stappen. Ga na de saunasessie eerst een paar minuten naar buiten. Adem de frisse lucht diep in. Zo koelen je luchtwegen alvast af. Stap daarna onder een koude douche. Begin bij je voeten en werk langzaam omhoog richting je hart. Zo went je lichaam rustig aan de kou. Voor de complete ervaring kun je daarna nog onder een stortemmer stappen.
Na de volledige cyclus van opwarmen en afkoelen is het tijd voor rust. Geef je lichaam de tijd om te herstellen. Drink voldoende water of thee om het vocht dat je hebt verloren weer aan te vullen.
Een opgieting thuis doen
De sfeer van een professionele opgieting hoef je niet altijd buitenshuis te zoeken. Met een eigen sauna kun je dit ritueel ook zelf uitvoeren. Een opgieting thuis vraagt wel om de juiste aanpak. Zorg voor een saunakachel die hiervoor gemaakt is. Belangrijk is ook dat je etherische oliën nooit puur op de stenen giet, maar altijd mengt met water in de saunalepel. Zet tot slot een raam of ventilatierooster open voor voldoende frisse lucht. Zo geniet je veilig van een intense saunabeleving, gewoon in je eigen huis.
